Giúp trẻ phát triển kỹ năng đọc

Dù con bạn mới biết đọc hay đã biết đọc, nên áp dụng thêm những cách đã được thực nghiệm sau đây để giúp trẻ tập đọc ở nhà. Sau đây là một số phương pháp để khuyến khích các em mới tập đọc và tạo sự say mê đọc sách.

Chỉ cho trẻ những chữ cái và từ then chốt

Lần đầu tiên con bạn tập đọc, hãy chỉ tay vào một từ đặc biệt nào đó, giải thích và nhấn mạnh nghĩa của từ, nhớ đừng chỉ vào hình. “Chúng ta tìm từ con gấu ở trang này. Con có nhìn thấy chữ “g” trong từ “gấu” không?”. Trẻ em thường nhớ những chữ cái trong tên của mình trước nên bạn hãy tìm những từ có những chữ cái đó.

Đọc theo mẫu

Khi con bạn đã đọc được một số từ, hãy cho đọc lại những từ đó trong những truyện đơn giản. Hãy đọc chữ đầu tiên và yêu cầu trẻ đọc tiếp cho đến hết câu.

Cùng trẻ đọc truyện

Đọc một câu chuyện quen thuộc rồi cho trẻ đọc lớn tiếng một mình. Giọng đọc của bạn sẽ giúp trẻ hiểu được và vượt qua những chi tiết đòi hỏi sự tinh tế. Vì muốn ghi nhớ và đọc to chuyện đòi hỏi một sự tập trung cao độ, nên hãy thay phiên mỗi người đọc 1 trang, trẻ có thời gian để nghỉ ngơi và nghe bạn đọc.

Đừng vội vàng

Khi trẻ chuẩn bị đọc chuyện cho bạn nghe, để ý xem quyển sách đó có quá khó với trẻ hay không. Nếu nhận thấy cứ 10 từ thì trẻ lại mắc kẹt một từ thì hãy chọn một cuốn sách khác dễ hơn. Đừng từ chối nếu trẻ muốn đọc đi đọc lại câu truyện mặc dù chưa hiểu rõ vì đọc lại một quyển sách giúp trẻ tự tin hơn và trẻ có thể khoe khoang về điều đó.

Tránh xao nhãng

Mặc dù cùng đọc với con bạn nửa tiếng mỗi ngày là cần thiết, nhưng đừng nên cho trẻ đọc liên tục quá lâu. Nên cho trẻ đọc lớn tiếng câu chuyện quen thuộc một mình. Rồi đến phiên bạn, giọng đọc của bạn sẽ giúp trẻ hiểu được và vượt qua những chi tiết đòi hỏi sự tinh tế. Dĩ nhiên, bạn sẽ được trải qua những giây phút vui vẻ khi tập đọc với trẻ.

Khuyến khích trẻ viết nhiều hơn

Trước đây các nhà ngôn ngữ cho rằng trẻ em cần biết đọc trước khi biết viết, nhưng hiện nay họ nhận ra rằng viết cũng là hình thức học đọc. Bạn nên khuyến khích con mình viết ra giấy những đồ vật thường dùng hàng ngày. Những cuộc nghiên cứu gần đây cho thấy viết đúng chính tả giúp người mới tập đọc hiểu được mối quan hệ giữa các chữ cái và phát âm. Bạn hãy đọc cho trẻ viết một lá thư gửi cho bà ngoại và giải thích cho trẻ hiểu về cách dùng từ cũng như cấu trúc một lá thư.

Diễn tập trước

Trẻ em thường không thích đọc những quyển sách mới vì chúng không muốn bị vấp trước mặt cha mẹ. Trẻ em muốn coi trước, cũng như diễn viên sẽ gặp khó khăn khi diễn xuất mà không đọc trước kịch bản. Vì thế, nên cho trẻ xem hình minh họa rồi hỏi trẻ xem cuốn sách đó có ý nói về cái gì. Nếu gặp loại sách khó đọc, nên cho trẻ đọc trước những từ khó.

Giúp đỡ khi gặp từ khó

Nếu con bạn bị vấp từ nào, đừng ép trẻ đọc nữa. Trước hết, nói trẻ bỏ qua từ đó, đọc tiếp phần còn lại của câu rồi hãy quay lại. Đố trẻ đoán nghĩa của từ đó. Yêu cầu trẻ nhìn vào những chữ cái ở đầu và cuối của từ để hình dung ra từ đó. Nếu trẻ vội nản, khuyến khích trẻ rằng từ đó không khó và cũng dễ ghi nhớ. Khi trẻ đã đọc được và nhớ từ khó đó, bạn nên dùng những từ khen trẻ hợp lý để khích lệ trẻ.

Trò chuyện

Những cuộc nghiên cứu cho thấy, trò chuyện với trẻ em bằng cách kể chuyện sẽ làm giàu vốn từ vựng và sự hiểu biết của trẻ. Khi đi dạo hoặc khi đọc sách xong, trẻ thích thảo luận về những gì nó vừa đọc. Lúc đó, bạn nên hỏi: “Theo con thì sau đó chuyện gì sẽ xảy ra?”. Hoặc khích lệ trẻ nêu ra cảm nghĩ của mình về câu chuyện. Điều này sẽ giúp các em hiểu rõ cốt truyện.

Đọc mọi lúc, mọi nơi

Nhiều bậc cha mẹ cho rằng trẻ không thực sự đang đọc trừ khi chúng cầm một quyển sách hoặc đang làm bài tập ở trường có liên quan đến vấn đề đọc. Nhưng có rất nhiều cách gián tiếp để có thể phát triển kỹ năng đọc của trẻ ở nhà như: Tận dụng những điều ghi trên hộp hoặc gói thức ăn, hướng dẫn sử dụng đồ vật, hướng dẫn sử dụng thuốc... và cả những tờ báo để phát triển kỹ năng đọc, suy nghĩ và học của trẻ.

- Bạn có thể dạy trẻ kỹ năng đọc lướt và đọc nhanh mục tin tức trên báo. Người viết báo thường đưa những thông tin quan trọng lên đoạn đầu của bài báo. Vì thế, bạn hãy chỉ cho con thấy rằng bé có thể đọc lướt nhanh. Còn nếu trẻ đặc biệt thích một ngôi sao ca nhạc rock, một cầu thủ..., bạn hãy đề nghị trẻ lưu giữ tất cả những bài báo về nhân vật này. Nếu bạn đặt một tờ báo mà có thể trẻ không thích đọc, vậy thì hãy cắt nó ra và đưa nó cho trẻ, và nói rằng; "Đây là một bài báo thú vị cho con". Bạn có thể chắc rằng trẻ sẽ đọc nó.

- Catalog sản phẩm: Các gia đình thường nhận được rất nhiều catalog giới thiệu đủ mọi loại sản phẩm. Nếu bạn cho phép trẻ được mua một sản phẩm, nó sẽ thu hút sự thích thú của trẻ khi đọc catalog. "Mẹ sắp mua một vài thứ. Con có muốn xem mình cần gì không?", điều này sẽ khơi gọi trí tò mò cho bé.

Duy trì việc đọc

Khoảng 12 – 13 tuổi, trẻ em mới có thể hiểu hết được những cuốn sách khá phức tạp mà chúng tự đọc. Đối với trẻ, việc đọc giúp cho các em mở rộng vốn từ và khả năng suy luận. Dĩ nhiên, bạn có thể trải qua những giây phút vui vẻ tập đọc với con.

Theo mangthai